عملکرد ویتامین های گروه ب در بدن

ویتامین‌ها به دسته‌ای از مواد مغذی اطلاق می‌شوند که به مقدار کم، ولی ضروری برای بدن مورد نیازند. از مهم‌ترین این ویتامین‌ها می‌توان به ویتامین‌های گروه"B" اشاره کرد که نقش عمده آن‌ها در متابولیسم انرژی، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها است.

جهت مشاهده و دانلود به ادامه مطلب.... مراجعه نمایید.

ویتامین ب-1

اولین ویتامینی که از این گروه ویتامینها کشف شد، ویتامینB1 بود که نام دیگر آن تیامین است . این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها دربدن و عملکرد اعصاب دارد .

•ویتامین B1 از راه روده جذب خون می شود ، تغییراتی بر روی آن صورت می گیرد و آماده استفاده بافتها می گردد . یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد می کند ، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین B1می شود . این ویتامین در بدن ذخیره نمی شود ، از اینرو باید توجه کنیم تا با مصرف درست از کمبود آن جلوگیری نماییم .

•عملکرد آن در اندامها، فعال کردن آنزیمهای لازم برای سوختن قند در بدن است ، اگر نام چرخه کربس را شنیده باشید ، این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه دارد . نقش مهم دیگر آن در اعصاب است ، ما برای انجام هر حرکت و یا درک احساس از محیط نیاز داریم پیامهای عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس منتقل شوند ، ویتامین B1 در انتقال پیامهای عصبی نقش مهمی دارد .

•در صورتیکه مصرف این ویتامین کمتر از حد مورد نیاز بدن باشد در ابتدا فرد بی اشتها می شود و وزنش کاهش می یابد . کمبود شدید ویتامینB1سبب ابتلای فرد به بیماریبری بری می شود که حالت وخیم آن به مرگ فرد می انجامد. به دلیل نقشB1 در سوخت قند و تولید انرژی ، هنگام کمبود آن فرد ناتوان شده و گاهی اِدم یا ورم اندامها در فرد به وجود می آید و به دلیل نقشB1 در اعصاب در صورت کمبود آن ، اعصاب تحلیل می روند خصوصاً اعصاب پا، گز گز کردن پاها که شکایت بسیاری از افراد است می تواند ناشی از کمبود B1 باشد . این بیماری در کودکانی که در مرحلهاز شیر گیری هستند و مادرانشان اهمیت زیادی به غذای تکمیلی آنها نمی دهند نیز عارض می شود . میزانB1 مورد نیاز بدن یک فرد بالغ ،۲/۱میلی گرم در روز است .

 

ویتامین ب-2

نام دیگرویتامینB2*ریبوفلاوین است . دلیل انتخاب این نام ، رنگ زرد این ویتامین است که ناشی از وجود حلقه فلاوینی موجود در ساختمان آن می باشد . از ویتامینهایی است که در بسیاری از مواد غذایی موجود است اما عوارض کمبود آن گریبانگیر افراد زیادی است ، در حالیکه خود آنها ، نمی دانند این عارضه می تواند ناشی از کمبود مواد غذایی باشد .

اولین بار این ویتامین زمانی کشف شد که در حین بررسی برروی ویتامینB1 ، دانشمندان متوجه شدند جزء دیگری موجود است که در مقابل حرارت مقاوم تر ازB1 است و زمانی که آنرا از شیر استخراج کردند این رنگدانه های زرد رنگ راB2 نامیدند . درواقع یکی از دلایلی که روش مناسب شیررا نگهداری در پاکتهای چند لایه می دانند این است که، از تخریبB2 در برابر نور جلوگیری می کند زیرا این ویتامین در مجاورت اشعه ماوراء بنفش تخریب می شود .

B2 همراه غذا وارد بدن می شود و به کمک ناقل هایی که در دیواره روده وجود دارد به خون منتقل می گردد . ویتامینB2 جزء ویتامینهای محلول در آب است از اینرو در بدن ذخیره نمی شود پس میزان مورد نیاز آن باید روزانه مصرف گردد تا مبتلا به کمبود آن نشویم .

•عملکرد ویتامین B2در بدن چیست ؟

ویتامینB2 زمانی فعال می شود که مولکول فسفر دریافت کند واین قابلیت را پیدا نماید که در فعالیت های مهم سوخت ساز بدن عمل کند .B2 در فعال شدن ویتامینB3 و B6 نیز دخالت دارد . از اینرو پیشنهاد می کنیم نام آنرا ” ویتامین نخود هر آش ” بگذاریم چون در بسیاری از اعمال حیاتی بدن و فعالیت دیگر ویتامینها تأثیر دارد . در بدن ما تبدیلB2 به فرم فعال آن تحت تأثر آنزیمهای مربوط به غده تیروئید می باشد . از اینروافرادی که مبتلا به گواتر هستند و تیروئید کم کار یا پرکار دارند باید مراقب میزان دریافت این ویتامین باشندو از منابع حاوی این ویتامین بیشتر تغذیه کنند چون با کاهش فعالیت غده تیروئید کارایی این ویتامین نیز کاهش می یابد :

•میزان مورد نیاز این ویتامین۳/۱میکروگرم در روز است .

•حتما افراد بسیاری را دیده اید که دچارزخم در گوشه دهانباشند ، یازبانشان متورموسرخ شده باشد و یالبهایشان ترک خورده باشد . اینها همه از علائم کمبود ویتامینB2 است .

•درمراحل اولیه در صورتیکه فرد ۱ تا ۲ ماه از این ویتامین کمتر از میزان نیازش مصرف کند علائم اولیه در چشمهای او ظاهر می شود؛ یعنی اثرات او به صورت حساسیت به نور، اشکریزی چشمها و سوزش و خارش چشمها ، بروز می کند . با پیشرفت کمبود این ویتامین در گوشه دهان زخم ایجاد می شود و فرد نمی تواند دهانش را به راحتی باز کند، زبان فرد ارغوانی رنگ، متورم و دردناک می شود البته همه این علائم با هم بروز نمی کند گاهی فقط یک یا چند علامت در فرد دیده می شود . از علائم دیگر جوشهای ریزی است که در منطقه کنار بینی و گوشه دهان به وجود می آید . همچنین در منطقه سفید چشم رگهای خونی دیده می شود .کمبود شدید این ویتامین برای یک فرد باردار، عواقب وخیم تری به دنبال دارد از آن جمله ایجاد عارضه لب شکری در جنین است .

منابع غنی این ویتامین کدام اند ؟

•این ویتامین به میزان زیاد درشیر و محصولات لبنی موجود است .

•جگربهترین منبع ویتامینB2 است .

•مخمر آب جو نیز از منابع غنیB2 است

•این ویتامین درگوشت وتخم مرغ هم وجود دارد .

•درسبوس گندم و در بسیاری ازسبزیجات از جمله اسفناج موجود است .

در صورتیکه شما روزانه ۲ لیوان شیر یا ماست مصرف کنید و در طول روز غذای تهیه شده با گوشت ( گوشت قرمز، مرغ و ماهی) یا تخم مرغ مصرف نمایید و از نان سبوس دار مثل نان سنگک تغذیه کنید ، مطمئن باشید میزانB2 مورد نیاز بدن شما تأمین شده است. نیاز به این ویتامین در بارداری افزایش می یابد پس به خانمهای باردار توصیه می شود از منابع غنی این ویتامین یعنی جگر ، ماءالشعیر و شیر با چربی متوسط بیشتر از زمان قبل از بارداری مصرف کنند تا نیاز جنین رانیز تأمین نمایند . این نیاز بیشتر ، با مصرف ۱ لیوان شیر اضافه یا ۱۰۰ گرم گوشت اضافه در روز تأمین می شود . میزان نیاز به این ویتامین در شیردهی از بارداری هم بیشتر است . در دوران شیردهی توصیه می شود برای جلوگیری از اضافه وزن ، بیشتر از منابع گیاهی مثل سبزی خوردن، اسفناج، سالاد سبزیجات و ماءالشعیر برای تأمین B2مورد نیاز ، مصرف شود .

 

ویتامین ب-۳ یا نیاسین

عضوی از خانوادة ویتامین های “ب” است. این ویتامین محلول در آب است و این بدان معنی است که در بدن ذخیره

نمیشود و برای برطرف کردن نیازهای بدن به طور مرتب و روزانه باید مصرف شود. دو شکل از ویتامین “ب-۳″ وجود دارد:

نیاسین (به عنوان اسید نیکوتینیک نیز شناخته میشود) و نیاسین آمید (نیکوتین آمید نیز گفته میشود). هر ۲ فرم این ویتامین به عنوان یک مادة مغذی در بدن به یک طریق مؤثرند اما موارد استفاده آن در درمان بیماریها متفاوت است.

بدن شما برای تبدیل کربوهیدرات به انرژی نیاز به ویتامین ب-۳ دارد. بدون ویتامین ب-۳ سیستمهای بدن شما متوقف خواهند شد. ویتامین “ب-۳″ همچنین باعث شکستن چربی و کلسترول میشود بنابراین نیاسین (اسید نیکوتنیک) یک عامل ایجاد کننده کلسترول خوب برای بدن است.

بدن شما از ویتامین ب-۳ برای ساختن ترکیبات مختلف از جمله هورمون های جنسی و هورمون های آدرنال، استفاده می کند. این ویتامین همچنین به خارج کردن مواد شیمیایی سمی و مضر از بدن و تنظیم قند خون کمک می کند.

بیشتر افراد مقدار کافی از این ویتامین را از طریق غذایی که می خورند، به دست می آوردند. پزشک در موارد بالابودن کلسترول و دیگر بیماریها این ویتامین را برای شما تجویز می کند. مسئله مهم این است که در موارد مصرف زیاد این ویتامین تحت نظر پزشک باشید، زیرا مصرف زیاد این ویتامین دارای عوارض جانبی جدی همچون آسیب کبدی می باشد.

موارد استفاده

نیاسین کلسترول بد (LDL) را کاهش و کلسترول خوب (HDL) را افزایش می دهد. این ویتامین اثر داروهای کاهندة کلسترول را افزایش می دهد.

برای این منظور، باید مصرف این ویتامین تنها زیر نظر پزشک باشد. نیاسین آمید به درمان آرتروز، روماتیسم مفصلی، دیابت وابسته به انسولین، بیخوابی و سردرد میگرنی کمک می کند.

هر شکلی از این ویتامین می تواند در درمان یا پیشگیری از کمبود ویتامین “ب-۳″ (پلاگر) استفاده شود. افرادی که دچار سل یا سرطان هستند، خانم هایی که از قرص های ضد حاملگی استفاده می کنند و اضخاصی که از کمبود پروتئین رنج می برند، به احتمال بیشتر دچار کمبود ویتامین “ب-۳″ میشوند.

منابع غذایی

بدن شما ویتامین ب-۳ را از پروتئین به دست می آورد بنابراین اگر در رژیم غذایی پروتئین کافی وجود داشته باشد، ویتامین “ب-۳″ کافی به بدن شما می رسد.

بهترین منابع ویتامین ب-۳ غذاهایی است که غنی از پروتئین باشد مانند: گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیای خشک پخته شده و نخود، کبد، شیر کم چربی یا بدون چربی و پنیر، سویا و آجیل.

منابع دیگر خوب برای ویتامین “ب-۳″ شامل مخمر آبجو، سبوس گندم، نام پرقوت و حبوبات. غلات (به جز ذرت)، قارچ و سبزیجات تازه. ویتامین “ب-۳″ در اثر پختن در آب از بین می رود. بنابراین تا حد امکان از جوشاندن، پختن و فریزکردن سبزیجات خودداری کنید.

اشکال دیگر

اگر پزشک به شما توصیه کند که مقدار بیشتری ویتامین ب-۳ مصرف کنید، می توانید از مکمل های نیاسین یا نیاسین آمید که به اشکال مختلف در دسترس است استفاده نمایی. قرص های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی گرمی موجود است.

اگر چه قرص ها و کپسولهایی که به مرور زمان در بدن آزاد میشود در دسترس است، اما مطالعات نشان داده این ترکیبات باعث آسیب به کبد میشود.

نیاسین همچنین به صورت اینوزیتول هگزانیاسینات که فرآورده تولید شده در اروپاست، در دسترس است. این ترکیب به تدریج آزاد میشود و منجر به آسیب کبد نمی شود.

نحوة مصرف

برای کاهش خطر ایجاد زخم معده و جلوگیری از بهم خوردگی و آشفتگی معده، بهتر است مکمل های نیاسین را همراه با غذا مصرف کنید.

موارد احتیاط

مصرف میزان زیاد نیاسین (۷۵ میلی گرم یا بیشتر) باعث ایجاد عوارض جانبی میشود. شایعترین عارضة آن «نیاسین فلاش» (NIACIN FLUSH) است، بدین صورت که در صورت وسینه احساس سوزش کرده و پوست شما قرمز و برافروخته میشود.

این نشانه ها بی ضرر هستند مگر شما مبتلا به آسم باشید بنابراین افراد مبتلا به آسم از مصرف زیاد نیاسین باید اجتناب کنند. مصرف مقادیر خیلی زیاد نیاسین که برای کاهش کلسترول بکار می رود، باعث آسیب کبد و زخم معده میشود.

اگر شما دچار بیماریهای کبدی یا زخم معده هستید از مکمل های نیاسین نباید استفاده کنید. اگر شما دیابت، بیماری کیسة صفرا یا نقرس دارید باید زیر نظر پزشک از مکملهای نیاسین استفاده کنید.

تداخل های احتمالی

- با دیگر ویتامین های گروه ب باعث به حرکت درآوردن موتور بدن میشود.

- با دیگر داروهای کاهنده کلسترول بدن قابل استفاده است.

- در صورت همراهی با داروهای فشارخون، با احتیاط مصرف کنید (زیرنظر دقیق پزشک).

- الکل می تواند مانع از جذب ویتامین “ب-۳″ شود، همینطور که بر جذب سایر ویتامین ها و مواد معدنی تأثیر می گذارد.

 

ویتامین ب ۴ (B4) یا آدنین

منبع وجودی این ویتامین با منابعی که در آنها می‌توان ویتامین‌های (ب ۱) و (ب ۲) را به دست آورد، به تقریب یکسان است.

نقش ویتامین (B4) در بدن آن است که در میان گلبولهای سفید خون تعادل ایجاد کرده نگهداری از نیروی بدن را به عهده داشته سلامت انسان را متعهد می‌گردد. دیگر خواص این ویتامین هنوز به درستی شناخته نشده است.

 

“ویتامین “B5 که به “پانتوتنیک اسید” نیز معروف می باشد

، یک ویتامین آنتی اکسیدان محلول در آب است. این ویتامین به سه شکل در می آید و به نام های “پانتنول” و “کلسیم پانتوتنات” نیز نامیده می شود.

همه سلول‌های بدن نیاز به ویتامین B5 یا اسید پانتوتنیک دارند. بدن انسان از پانتوتنیک اسید برای تبدیل کربوهیدرات ها ، پروتئین ها و چربی ها به انرژی استفاده می کند.

ویتامین B5در بدن تبدیل به ترکیبی به نام ” کوآنزیم A ” می‌شود که وجود این ماده در بدن برای تبدیل غذا به انرژی لازم است و فقدان آن سبب نارسایی رشد و خاکستری شدن موها و کم خونی می شود.

ویتامین B5 به عنوان ویتامین “ضد استرس” نیز شناخته شده است، زیرا عملکرد غده آدرنال(فوق کلیه) را تقویت کرده و بهبود می‌بخشد(غده آدرنال عضوی است که بدن را در مقابل انواع استرس‌ها حمایت می‌کند).

ویتامین B5 برای عمل عضلات و اعصاب ضروری است و برای حفظ سلامتی سیستم ایمنی بدن، حیاتی است. این ویتامین همچنین در کاهش علایم دردناک روماتیسم مفصلی موثر است. در ضمن این ویتامین رشد و نمو را تسهیل نموده و به سلامت پوست و مو کمک می نماید.

عملکرد و فواید پانتوتنیک اسید:

* برای رشد، تولید مثل و خیلی از فرایندهای معمول بدن ضروری است.

* نقش مهمی در جلوگیری از افسردگی دارد.

* به تولید ویتامین D کمک می کند.

* باعث بهبود سریع تر زخم ها می شود.

* شرکت در خیلی از واکنش های بیولوژیکی مانند: تولید انرژی، تجزیه اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه، ساخت اسیدهای چرب و چربی ها، کلسترول، هورمون های استروئیدی، تولید کو آنزیم A و آنتی اکسیدان سلولی گلوتاتیون

* جزء حیاتی برای ساخت گلبول های قرمز خون

* تولید هورمون های مربوط به استرس و هورمون های جنسی در غدد فوق کلیه(غدد کوچکی که در بالای کلیه ها قرار دارند)

* مکمل این ویتامین معمولا برای درمان علائم بیماری آلرژی و طیف وسیعی از بیماری های پوستی استفاده می شود.

* تبدیل کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها به انرژی

* تولید گلوکز در بدن

* شرکت در ساخت انتقال دهنده های عصبی و حفظ عملکرد صحیح اعصاب

* کمک به سلامت دستگاه گوارش

* کمک به استفاده بهتر بدن از سایر ویتامین ها

* کنترل استرس ناشی از سردردهای میگرنی ، فشارهای روانی ، سندرم خستگی مزمن و ترک سیگار و الکل

* برای تولید آنتی بادی های لازم جهت واکسیناسیون علیه کزاز، حصبه و آنفلوآنزای آسیایی لازم است.

* خوردن مکمل این ویتامین(مکمل پنتتئین)، موجب کاهش چربی خون می شود. در فردی با کلسترول خون بالا، خوردن این مکمل، باعث کاهش کلسترول بد(LDL ) و افزایش کلسترول خوب(HDL) می شود.

مقادیر توصیه شده برای دریافت پانتوتنیک اسید

یک میزان RDA رسمی برای ویتامین B5 وجود ندارد، با این حال فقدان پانتوتنیک اسید معمولا با فقدان دیگر ویتامین های گروه B همراه است. لذا به منظور جلوگیری از عدم تعادل ویتامین های گروه B ، B کمپلکس بخورید تا B5 نیز دریافت کرده باشید.

مقدار دریافت روزانه B5 برای بالغین چیزی حدود ۷ – ۴ میلی گرم در روز می باشد که این مقدار به راحتی در برنامه ی غذایی اکثر افراد عادی یافت می شود.

قرص ها و کپسول های حاوی پانتوتنیک اسید در دوزهای بین ۵۰۰ – ۱۰۰ میلی گرمی در دسترس هستند. دوزهای بالاتر در صورت لزوم، ممکن است به وسیله برخی پزشکان، برای درمان های خاص، تجویز شود.

منابع پانتوتنیک اسید

بهترین منابع این ویتامین، مخمر آبجو(مانند ماء الشعیر)، زرده تخم مرغ ، گوشت، دل و جگر و قلوه، مرغ ، بوقلمون، شیر، بادام زمینی ، لوبیا، سویا، تخمه آفتابگردان، پنیر، نخودفرنگی، غلات و نان سبوس دار ، ذرت، گل کلم، کلم پیچ، بروکلی، گوجه فرنگی ، عدس، جوانه گندم و ماهی قزل آلا می باشند.

بیشتر سبزیجات و میوه ها حاوی مقادیر کمی از این ویتامین هستند.

پختن و روش های آماده سازی غذاها و کنسرو کردن موجب تخریب این ویتامین می شود.

کمبود پانتوتنیک اسید

کمبود این ویتامین در بزرگسالان به معنای واقعی وجود ندارد، زیرا در خیلی از منابع غذایی یافت می شود. کمبود این ویتامین ممکن است در افراد الکلی رخ دهد.

با اینکه کمبود این ویتامین، به دلیل فراوانی آن در غذاها و ساخت آن توسط باکتری های روده، بعید به نظر می رسد، اما خستگی یکی از علائم زودرس و متداول کمبود این ویتامین می باشد.

کمبود B5 باعث افسردگی ، اختلال شخصیت، مشکلات قلبی ، افزایش خطر عفونت ها، خستگی، دردهای شکمی، اختلال خواب ، کرختی، تغییرات حسی در بازوها و ساق پاها ، بی حالی، گرفتگی عضلات، افزایش حساسیت به انسولین، افزایش سطح کلسترول خون و کاهش سطح پتاسیم در بدن می شود.

مسمومیت ناشی از مصرف زیاد

پانتوتنیک اسید در بدن انسان مسمومیت ایجاد نمی کند. اثرات جانبی قابل ملاحظه ای نیز، حتی در دریافت های بالاتر از ۱۰۰۰۰ میلی گرم (۱۰ گرم) در روز گزارش نشده است.

فقط مقادیر بسیار زیاد، در حد چندین گرم در روز می تواند موجب اسهال شود. غیر از اسهال، واکنش مضری برای مصرف دوزهای بالا گزارش نشده است.

این ویتامین، فواید ویتامین های C ، B6، و B12 را در بدن بیشتر و کمبودشان را اصلاح می کند.

 

 

ویتامین ب۶

یکی دیگراز اعضای گروه ویتامینهای محلول درآب ویتامینB6ونام علمی آن پیریدوکسین* است.

آمپولهای تقویتیB کمپلکس حاویB6 هستند . بسیاری از داروها که برای تقویت اعصاب تجویز می شوند ، دارایB6 هستند .

B6عضو مهم دیگری از خانواده ویتامینهایB است که نام آنرا زیاد شنیده اید . در مطلب زیرآنرا بیشتر به شما معرفی خواهیم کرد .

• ویتامینB6 در بسیاری از غذاها وجود دارد، با خوردن غذا وارد بدن می شود و از قمستهای ابتدایی روده جذب خون می شود . در خون گیرنده های پروتئینی موجوداست کهB6را دریافت و منتقل می کند در حالیکه یک مولکول فسفر به آن اضافه شده است. گفتیم ویتامینهای محلول در آب در بدن ذخیره نمی شوند ولیکنB6 با اینکه محلول درآب است به میزان کم در عضلات ذخیره می شود و نیاز فرد را تا ۵ ماه تأمین می کند و پس از این مدت کمبود ویتامین در فرد بروز می کند .

•اما عملکرد B6در بدن چیست؟

در بدن ما تولید و تبدیل پروتئین ها وابستگی زیادی به B6 دارد . مثلاً در تولید پروتئین هایی که در گلبولهای قرمز خون موجود است ،

وجود B6بسیار مهم است .

• B6در فعالیت های عصبی بدن مؤثر است . در بدن ما پیام رسانهای عصبی وجود دارند که انتقال دهنده پیامهای حسی و حرکتی هستند . اگرB6 وجود نداشته باشد این پیام رسانها درست عمل نمی کنند و اختلالات عصبی بروز می کند .

• B6در رها شدن قندهای ذخیره ای بدن مؤثر است . از این نقشB6می توان نتیجه گرفت دریافت میزان کافیB6برای افراد ورزشکار و کسانیکه احساس ضعف شدید دارند ضروری است .

میزان مورد نیاز این ویتامین برای یک فرد بالغ ۳/۱ میلی گرم در روز است. نکته ای که وجود دارد این است که میزان نیاز ما بهB6به میزان پروتئینی که از راه غذا دریافت می کنیم بستگی دارد . هر چه غذای ما حاوی پروتئین بیشتری باشد به ویتامینB6 بیشتری نیاز داریم . دیده اید افرادی که رژیم غذایی برای خودشان تنظیم می کنند و مدت طولانی گوشت کباب شده یا آب پز بدون نان یا سبزیجات مصرف می کنند تا لاغرشوند ، پس از مدتی دچار اختلالات عصبی می شوند این عارضه به خاطر کمبود دریافتB6 است .

• نقشهایB6 در بدن مشخص شد ، حال اگر دریافت ما کمتر از میزان مورد نیازمان باشد چه عوارضی بوجود می آید ؟

عارضه کمبودB6، اختلالات عصبی است همچنین احساس ضعف و ناتوانی به دلیل تحلیل عضلات ، احساس خواب آلودگی و عوارض دیگر، قرمز و متورم شدن زبان ، ایجاد زخم در دهان و تغییر حالت در پوست بدن است . کسانیکه از داروی ایزونیازید مصرف می کنند باید مراقب باشند که به کمبودB6مبتلا نشوند . این دارو موجب کاهشB6 در بدن می شود .

منابع غذایی:

• B6 درنانها و بیسکویت های سبوس دار و جوانه گندم موجود است .

• B6در محصولات گوشتی خصوصاً مرغ و ماهی و جگر موجود است .

• B6د ر میوه ها و سیزیجات مثل موز ( غنی ازB6 و مفید برای افراد مسن) ،هویج ، گل کلم، نخود فرنگی ، آب پرتقال ،

گوجه فرنگی ، سیب و در مغزها وجود دارد . کارشناس تغذیه

 

بیوتین ویتامین ب۷

این نام که به یکی دیگر از گروه ویتامین های B اطلاق میگردد،نامی عجیب و نا آشنا بنظر میرسد،اما به عنوان یک ویتامین محلول در آب ،شاید این ویتامین همان ترکیبی باشد که شما به دنبال آن هستید.تشکیل و تولید سلول های خونی،متابولیزه کردن قند ها ،چربی و پروتئین ها،کمک به برقراری چرخه کریس،کمک به تولید انرژی در طول تمرینات سنگین و شدید و ده ها خاصیت مطلوب دیگر،تنها گوشه ای از خواص این ویتامین عجیب و ناشناخته است گفته میشود که مصرف این ویتامین به همراه ترکیبات افزاینده سطح ATP در بدن به راستی معجزه میکند.

مصرف بیوتین در سنین کهولت در حفظ سلامت پوست ،مو،غده های عروق و همچنین در بافت های عصبی تاثیر انکار ناپذیری دارد.مصرف کافی این ویتامین کارکرد مطلوب بافت مغز استخوان را تضمین کرده و از کم پشت شدن و ریزش مو در مردان نیز به خوبی جلوگیری خواهد کرد.

بیوتین در بسیاری از واکنش های بیوشیمیایی بدن شرکت دارد.این ویتامین در بیش از ۴۰ فعل و انفعال شیمیایی ،نقش کوآنزیم را بازی کرده و در حمل و نقل دی اکسید کربن در خون نیز دخالت مستقیم دارد .این ترکیب به حفظ تعادل قند خون نیز کمک میکند.

بیوتین با متابولیزه کردن آمینو اسید شبه ضروری تریپتوفان نقش کلیدی نیز در فرآیند سنتز پروتئین ایفا میکند

توجه به این نکته ضروری است که مصرف این ویتامین به همراه مصرف تخم مرغ خام موجب دفع آن از بدن میگردد.تخم مرغ خام حاوی ماده ای موسوم به آویدین است . که این ماده جذب بیوتین را مختل کرده و آن را به بیرون از بدن هدایت میکند.ناگفته نماند که این ویتامین بر خلاف دیگر ویتامین های گروه بی ،پایدار بوده و به راحتی از بین نمیرود.

علایم کمبود ویتامین در بدن

از علایم کمبود آن در بدن میتوان به خستگی مفرط،کاهش محسوس اشتها،ریزش موی سر،تهوع،استفراغ و افزایش کلسترول خون اشاره کرد.

موارد نجویز بیوتین

معمولاً بیوتین به صورت مکمل (خوراکی یا تزریق) در مواردی مانند ریزش مو، شکستگی ناخن‌ها، التهابات پوستی در نوزادان، دیابت و در افسردگی متوسط و همچنین سایر موارد کمبودی که نام برده شد، تجویز می‌شود.

نقش ویتامین ( ب-8) در ساختار بدن

وزن را متعادل می کند – از لکنت زبان و کورک جلوگیری می کند – موجب تقویت سلول های عصبی شده ، اختلالات اعصاب را از بین می برد – باعث رشد مو و سلول های پوست می گردد – موجب جذب عالی قند و چربی و پروتئین به بدن می شود .

موادی که دارای ویتامین (ب-8 ) می باشند

زرده تخم مرغ – شیر – قارچ – پیاز – سبوس برنج – هویج – آب جو – گوجه فرنگی – کلم – اسفناج .

 

اسید فولیک ویتامین ب ۹

اسید فولیک به همراه ویتامین B12 و ویتامین C به هضم غذا و استفاده ی بدن از پروتئین و ساخت پروتئین در زمان لازم کمک می کند. اسید فولیک برای ساخت گلبول های قرمز خون و DNA (که عمل کنترل وراثت را انجام می دهد و راهنمایی برای فعالیت های سلول ها می باشد.)نیز لازم است.

این ویتامین عمل ساخت و نگه داری سلول ها را بر عهده دارد. این وظیفه در هنگام تقسیم سلولی و رشد بسیار مهم است، پس مصرف آن برای زنان باردار و نوزادان ضروری است.

اسید فولیک همچنین در رشد بافت ها کمک می کند و باعث درست عمل کردن سلول ها می شود. این ویتامین در زمانی که بدن احتیاج به غذا خوردن دارد، موجب افزایش اشتها می شود و به همین ترتیب اسیدهای هضم کننده غذا را می سازد.

مکمل(قرص) اسید فولیک در درمان بی نظمی های وابسته به کمبود اسید فولیک استفاده می شود. اسید فولیک برای درمان زخم های پا و مشکلات قاعدگی نیز تجویز می شود.

اسید فولیک در تکامل رشد جنین بسیار با اهمیت می باشد. رشد طناب نخاعی و مغز جنین در گرو مصرف اسید فولیک توسط مادر می باشد.

اغلب زنانی که می خواهند باردار شوند و زنان باردار، باید مکمل اسید فولیک مصرف کنند. دادن این ویتامین به زنان باردار بسیار مفید است، چرا که از ناهنجاری های عصبی زمان تولد، مانند نقص لوله عصبی نوزادان(اسپینا بیفیدا) جلوگیری می کند.

زنان باید مکمل اسید فولیک را ۲ تا ۳ ماه قبل از بارداری و در ۳ ماهه اول بارداری مصرف کنند، مخصوصا زنانی که سابقه ناهنجاری های عصبی در اقوامشان وجود دارد و زنانی که داروهای خاصی را مصرف می کنند، مثل برخی از داروهای ضد صرع .

اسید فولیک و بیماری قلبی

اگر غذاهای دارای اسید فولیک ( فولات) را مصرف کنید، احتمال خطر بیماری قلبی را کم کرده اید. اسید فولیک مقدار اسید آمینه هموسیستئین را نیز کم می کند.

انستیتوی سلامتی بسیاری از عوامل خطر بیماری قلبی را مشخص کرده است، نظیر: افزایش LDL (کلسترول بد)، افزایش فشار خون، کاهش HDL (کلسترول خوب)، چاقی و دیابت.

در سال های اخیر یکی دیگر از عوامل خطر برای بیماری قلبی شناخته شد و آن افزایش هموسیستئین است.

هموسیستئین، یک اسید آمینه می باشد که در خون وجود دارد و افزایش مقدار آن باعث سکته و بیماری قلبی می شود.

افزایش هموسیستئین باعث تنگ و گشاد شدن دریچه قلب می شود. همچنین، باعث تخریب رگ قلب و منعقد شدن خون در قلب و سکته قلبی شود.

کمبود فولات، ویتامین B12 و ویتامین B6 مقدار همموسیستئین خون را زیاد می کنند و به همین سبب بیماری قلبی را باعث می شوند. مصرف مکمل های فولات باعث کاهش مقدار هموسیستئین می شود و علاوه بر آن تنگ و گشاد شدن دریچه قلب را بهبود می دهد.

اسید فولیک و سرطان

فولات کم در خون، احتمال بروز سرطان را زیاد می کند. فولات برای ساخت، تعمیر و عملکرد DNA لازم است. شواهدی در دست است که نشان می دهد، کمبود فولات موجب تخریب DNA می گردد و این تخریب ممکن است باعث سرطان شود.

تحقیقات نشان داده است که کمبود فولات غذایی موجب افزایش سرطان روده بزرگ و بیماری کبدی میشود.

سلول های سرطانی به سرعت تکثیر می شوند. فولات، برای سلول ها و بافت های تکثیر یافته بسیار مفید است. برای سرطانی ها، مصرف مکمل فولات بسیار خوب است.

اسید فولیک و ویتامین B12

مکمل اسید فولیک برای کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 مفید است.

اما این مکمل بر روی تغییرات و ناهنجاری های عصبی ناشی از کمبود ویتامین B12 اثری ندارد. برای درمان این ناراحتی های عصبی تنها مصرف ویتامین B12 مفید است.

کمبود اسید فولیک

کمبود اسید فولیک وقتی پیدا می شود که مصرف منابع غذایی این ویتامین جوابگوی نیاز بدن نباشد و یا فولات دفع شده از بدن زیاد باشد.

کمبود فولات در زنان باردار، منجر به کاهش وزن تولد، نوزادان نارس و دچار نقص لوله ی عصبی جنین می گردد.

در نوجوانان، کمبود فولات منجر به آنمی (کم خونی) می شود.

از دیگر علایم کمبود این ویتامین در بدن می توان کمبود اشتها ، اسهال، کمبود وزن، ضعف، سردرد، زود رنجی، فراموشی و ….. را نام برد.

به طور کلی، علائم زیر در کمبود این ویتامین ایجاد می شود:

خاکستری شدن موها، کم خونی، ضعف، آشفتگی در خواب، رنگ پریدگی، سرخی و بادکردگی و زخم های زبانی (گلوسیت)، زخم معده و اسهال.

 

 

ویتامین ب-12

B12یاکوبال آمین یک ویتامین حساس و مهم است . این ویتامین موجب درمان یک نوع کم خونی خطرناک به نامپرنشیز** می شود . ویتامینB12 که شاید تا به حال آمپولهای تقویتی آنرا تزریق کرده باشید، آخرین ویتامینی بود که کشف شد . این ویتامین رابطه نزدیکی با اسید فولیک دارد .

این ویتامین بسیار حساس است و به سرعت تخریب می شود . تحمل نور ، حرارت و مواد اسیدی و قلیایی را ندارد . حتی دربدن هم به سرعت تخریب می شود . در حقیقت اگر وسیله خاصی برای انتقال آن به خون وجود نداشت ما اصلاً B12 دریافت نمی کردیم .

اما این وسیله خاص چیست؟

با خوردن غذای حاوی این ویتامین و ورود آن به دهان همزمان یک عامل پروتئینی ترشح می شود که بهB12 متصل می شود و محافظت از آن را تا ابتدای روده بر عهده می گیرد . در مرحله بعد باز هم محافظ دیگری ، به نام فاکتور داخلی ***وجود دارد که یک عاملی پروتئینی ، برای محافظت ازB12در برابر محیط های اسیدی و قلیایی به شمار می رود . فاکتور داخلی مثل گاردی محکم ،B12 را صحیح و سالم تا دیواره روده رسانده و آنرا به خون منتقل می کند . در خون نیز ۲ عا

 

مل دیگر موجود است که دستB12 را گرفته به کبد ، استخوانها و سایر اندامها می برد.

اما نقش این ویتامین مهم دربدن چیست؟

B12 در تولید سلولهای بدن نقش دارد و نقش آن مانند اسید فولیک،شرکت در همانند سازی ژن های هسته سلول است . تکثیر سلولی در دستگاه گوارش، مغز استخوان و بافت عصب با کمکB12 صورت می گیرد . اگرB12 دریافت نکنیم ظرف حدود یکسال ذخیره موجود در کبد تمام شده و تولید سلولی در اندامهای یاد شده دچار اختلال می شود .

•B12 در دستگاه گوارش به تولید سلولهای مخاطی دیواره کمک می کند . اگرB12 نباشد زبان متورموسرخرنگ

می شود واختلالات گوارشی مثل اسهال بروز می کند .

•B12 در مغز استخوان موجب تولید سلولهای خونی می گردد ، در صورت کمبودB12، ژنهای موجود در گلبولهای قرمز بزر

گتر از حد طبیعی شده ، زود از بین می روند و فرد مبتلا بهکم خونی مگالوبلاستیک ****می شود .

•B12 در بافت عصبی نقش تولید سلولهای رشته های عصبی را عهده دار است . کمبودB12 اختلالات عصبی را به همراه دارد که کرخی و لرزش بدن است و سوزش در پاها نیزاحساس می شود .

در صورتیکه تعدادی ازعلائم کمبودB12، در شما بروز کرد به پزشک مراجعه کرده و با آزمایش خون میزانB12 و اسید فولیک خونتان را کنترل کنید .

کمبودB12 در چه کسانی بروز می کند ؟

کمبودB12 در افرادی که رژیم گیاهی*****صرف دارند و شیر و تخم مرغ نمی خورند ، بروز می کند زیراB12 فقط درمنابع غذایی حیوانی موجود است . در افراد کهنسال که ترشح اسید معده و فاکتور داخلی کاهش می یابد ، کمبودB12 عارض می شود ، در واقع رنگ زرد چهره، زبان سرخ و ناتوانیهای عصبی را در نتیجه این کمبود می دانند . میزان مورد نیاز بدن یک فرد بزرگسال۲ میکرو گرم است که در زمان بارداری و شیر دهی نیازفرد بیشتر می شود . افرادی که جراحی معده انجام داده اند و بخشی از معده ، تمام معده یا قسمت انتهای روده آنها ( ایلئوم) برداشته شده است ، و کسانی که از قرصهای درمان کننده زخم دستگاه گوارش استفاده می کنند بیشتر در معرض کمبودB12 هستند .

ویتامین ب کمپلکس

 

ویتامینB12 در کدام مواد غذایی موجود است؟

B12 فقط در مواد غذایی حیوانی یعنی گوشت و فرآورده های حیوانی مثل شیر و تخم مرغ موجود است .

•جگرغنی ترین منبعB12 است .

•گوشت گاو،ماهی تن وقلوه دارای میزان زیادیB12 هستند .

•شیر ،پنیر وتخم مرغ نیز میزان قابل توجهیB12 دارند .

البته معمولا در پروسه پخت مواد غذایی ۷۰ درصد از ویتامین از دست می رود ؛ به کار گیری روش مناسب پخت بسیار مهم است ، برای پخت هرگز نباید از جوش شیرین استفاده کرد .

در صورت ابتلا به کم خونی ناشی از کمبودB12 :

• مصرف مکمل یا تزریقB12 طبق دستور پزشک ضروری است .

• در رژیم غذایی خود مواد حاویB12 فراوان تغذیه کنید .

• مصرف دیگر مکمل های ویتامینی بیش از نیاز ( ویتامینC,B) نیز می تواند موجب کاهشB12 در بدن شود .

با خوردن چه میزان مواد غذایی نیازB12ما تأمین می شود ؟

با خوردن غذایی که ، دارای ۱۰۰ گرم گوشت قرمز یا ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم گوشت مرغ است و مصرف ۲ لیوان شیر یا ماست در روز،B12 مورد نیاز ما تأمین می شود .

بانوان باردار و افراد مسن نیز با مصرف مرتب جگر می توانند،B12 مورد نیازشان را تأمین کنند .

منبع : atvp.ir

دانلود مقاله
حجم: 417 کیلوبایت

مرکز آموزشی نیایش قوچان

www.niayesh581.blog.ir